22 بهمن و تاثيرات داخي و خارجي آن

 پيروزي انقلاب اسلامي ايران در بيست و دوم بهمن ماه سال 1357 نه تنها يك پيروزي بزرگ در داخل كشور محسوب مي شد بلكه بسياري از تحليلگران بين المللي از آن به عنوان يك زلزله تاريخي و البته تاريخ ساز در كل جهان ياد كرده اند.

از منظر داخلي، تاثيرگذاري پيروزي انقلاب اسلامي بر جامعه ايران انكارناپذير است، چراكه اولا اين اتقلاب مثل هر انقلاب ديگر جامعه مرجع را دستخوش يك تحول عظيم كرد و ثانيا به آحاد جامعه اين حس اعتماد به نفس را داد كه "اگر بخواهيم، مي توانيم". از طرف ديگر، روي كار آمدن نظامي با نام دين، آن هم براي جامعه اي كه عمدتا از طيف هاي مذهبي تشكيل شده است، خود به خود موجب بروز تاثيرات و تغييراتي در كردار و رفتارهاي آحاد اين جامعه خواهد شد.

يكي ديگر از وجوه تاثيرگذاري انقلاب اسلامي ايران در سال 57 بر عرصه داخلي، فراهم آمدن فرصتي براي مردم بود تا نه تنها با نظردهي در مورد قانون اساسي بتوانند نقشي تعيين كننده درباره آينده كشور و اداره امور جامعه ايفا كنند بلكه با مشاركت در انتخابات هايي كه در همان قانون اساسي پيش بيني شده بود، بتوانند نقش خود در اداره كشور را استمرار ببخشند.

ايجاد و تقويت روحيه خودباوري، تقويت روحيات استقلال طلبانه در نتيجه‌ي نفي سلطه استكبار، بالا بردن حس اعتماد به نفس در بين اقشار مختلف مردم و اعتقاد آنها به توانايي ها و قابليت هاي خود، امكان تجربه همزمان وجود يك نظام ديني و يك نظام مردم سالار و ايجاد فرصت براي مشاركت مستقيم و غير مستقيم اقشار مختلف جامعه در اداره امور كشور، از جمله آثار و نتايج پيروزي انقلاب اسلامي در عرصه داخلي كشور محسوب مي شود.

اين نكته مهم را نيز نبايد از نظر دور داشت كه انقلاب اسلامي كه در سال 57 رخ داد، نه تنها موجب بروز تحول در آن مقطع از تاريخ اين كشور شد بلكه توانست به سابقه دو هزار و پانصد ساله نظام شاهنشاهي و پادشاهي در ايران خاتمه دهد و نظامي متفاوت با آنچه ايران در طول تاريخ خود تجربه كرده بود بنيان بگذارد.

اما انقلاب ملت ايران در سال 57 تاثيرات خارجي زيادي نيز با خود به همراه داشت؛ از جمله آنكه، موجب شد تا معادلات جهان براي تصاحب كشورمان كاملا تغيير كند و سياست هاي استعمارگرايانه غرب در قبال اين كشور زير سوال برود.

ايران همواره به دليل موقعيت جغرافيايي و ژئوپولتيك خود مورد توجه كشورهاي غربي بويژه ايالات متحده آمريكا قرار داشته و تا پيش از پيروزي انقلاب اسلامي، يكي از استراتژي هاي اين كشورها در قبال ايران اين بود كه ضمن وابسته كردن اين كشور به غرب، قواي نظامي آن در منطقه را تقويت كنند تا بدين ترتيب بتوانند از اين كشور به عنوان يكي از متحدان و مهره هاي خود در منطقه بهره ببرند چراكه در اينصورت، هم از منابع طبيعي اين كشور بهره لازم را مي بردند و هم از قدرت بالاي نظامي و تسليحاتي آن براي ساكت نگه داشتن ديگر كشورهاي منطقه استفاده مي كردند.

اما با پيروزي انقلاب اسلامي در ايران، نه تنها آمريكا مطلوبترين شرايط جغرافيايي، اقتصادي و نظامي را در يكي از حساسترين مناطق جهان كه مرزهاي طولاني با رقيب ديرينه اش يعني دولت شوروي داشت، از دست مي‌‌داد بلكه امواج اين انقلاب، رژيم هاي وابسته به غرب را در ممالك اسلامي و بلاد عربي متزلزل و نگران كرده بود.

همچنين، همزمان با ايران، رژيم وابسته به آمريكا در نيكاراگوئه سرنگون شد و در افغانستان، دولت شوروي ناگزير از كودتاي خونين و سپس لشكركشي و اشغال اين كشور شد تا حركت اسلامي را مهار كند. در عراق نيز، كودتاي صدام حسين با همين هدف شكل گرفت و مردم لبنان و فلسطين نيز پيروزي انقلاب ايران را جشن گرفتند و جهاد خويش را در شكلي نوين و ملهم از انقلاب اسلامي آغاز كردند. در چنين شرايطي بود كه جنبش هاي اسلامي در مصر، تونس، الجزاير، سودان، عربستان و تركيه هم احيا شدند تا انقلاب اسلامي خيلي زود تاثيرات برون مرزي خود را نشان داده باشد.

از سوي ديگر، شعار "نه شرقي نه غربي" به يكي از شعارهاي اصلي انقلاب اسلامي تبديل شده بود و همين مساله نشان مي داد كه اين انقلاب عزم خود را براي نفي استكبار و استعمار خارجي جزم كرده است. در شرايطي كه غالب حاكميت دنيا بر دو قدرت بلوك شرق و بلوك غرب استوار بود، انقلاب اسلامي ايران با مطرح كردن شعار نه شرقي نه غربي خود، دوقطبي آن روزهاي جهان را به هم ريخت و حرف از قطبي مستقل به ميان آورد.

يكي ديگر از اثرات بين المللي انقلاب اسلامي ايران، مطرح كردن نظام جمهوري اسلامي به عنوان يك مدل براي حكومت ديني بود. جمهوري اسلامي كه از دو بال جمهوريت و اسلاميت تشكيل شده است، از يك سو بر راي مردم و اداره كشور بر اساس برپايي همه پرسي تكيه دارد و از سوي ديگر نشان مي دهد كه اين نظام، فارغ از ملاحظات، دستورات و قوانين دين اسلام نيست. بدين ترتيب وجود نظامي تحت عنوان جمهوري اسلامي، آن هم در كشوري با موقعيت ايران، مي توانست چالشي براي تئوري هاي غرب و شرق براي اداره كشورها محسوب شود.

تجديد بناي تفكر انقلابي بر مبناي دين، مطرح شدن اسلام به عنوان يك ايدئولوژي انقلابي، تلفيق موفقيت آميز رهبري سياسي و مذهبي، احياي اخوت اسلامي در ميان مسلمانان جهان در آن زمان، احياي روحيه گرايش به معنويت و ارزش هاي ديني در ميان مسلمانان جهان، احياي روحيه خودباوري و سلطه ستيزي در ميان ملت ها و نشان دادن قدرت ملت ها در برابر دولت ها، از جمله تاثيرات انقلاب اسلامي ايران در عرصه بين الملل بوده است؛ تاثيراتي كه امروز با بروز و ظهور بيداري اسلامي در بسياري از كشورهاي منطقه خاورميانه و شمال آفريقا شاهد استمرار آن در سطح جهان اسلام هستيم.